Editie 151 | Bladzijde 2 27. dec 2010 AD
<<< vorige volgende >>>


Inhoud


27 12 2010,

- Bladzijde 1
Op de voorpagina vind je Het welkomswoord en de verjaardagskalender.

- Bladzijde 2
Op de tweede pagina vind je niecke's producten rubriek

- Bladzijde 3
Op de derde pagina vind je alles over de competitie

- Bladzijde 4
Op de vierde pagina vind je Diana's intervieuw met..

- Bladzijde 5
Op de vijfde pagina vind je een kort verhaal en het recept van de week.

- Bladzijde 6
Op de zesde pagina vind je de beursbabbels van Adrem.

- Bladzijde 7
Op de zevende pagina vind je het raadsel van de week.

- Bladzijde 8
Op de achtste pagina vind je het dankwoord





Kerstman

De Kerstman of Father Christmas in het Verenigd Koninkrijk.
In 1863 deelt Santa Claus cadeau's uit aan de soldaten van de Noordelijke staten tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog.


De Kerstman en Sinterklaas

De figuur van de Kerstman maakt in Nederland en België nog maar kort deel uit van de kersttradities, maar hij heeft inmiddels een prominente plaats verworven op kerstkaarten, in etalages, in kerstmuziek en elders.
De meest gebruikte verbeelding is een figuur uit de Verenigde Staten, die terug gaat op Sinterklaas, die door Nederlandse kolonisten werd meegenomen naar Noord-Amerika.
In Nederland ondervindt de Kerstman tegenstand van Sinterklaas-aanhangers, omdat deze mensen vinden dat de Sinterklaastraditie in stand moet worden gehouden en dat een tweede kindervriend niet nodig is.


De oorspronkelijke Kerstman

De Amerikaanse versie van de Kerstman, die zich verplaatst met een arrenslee en vliegende rendieren, verdringt in Europa de oorspronkelijker figuur.
De Duitse Weihnachtsmann die ook Scandinavische tegenhangers heeft, zoals de Finse Joulupukki - ook wel Julbocken of kerstbok - die tijdens het joelfeest een rol speelt.
Joulupukki heeft een vrouw, joulumuori het "Kerstvrouwtje", "Kerst-omaatje", waarover echter weinig bekend is.
In Groot-Brittannië heet de Kerstman Father Christmas, in Frankrijk Père Noël en in Spanje Papá Noel.
Het zijn ook de Amerikanen die in hoge mate het uiterlijk van de Kerstman hebben bepaald.
De uit Europa geïmporteerde Sinterklaas kreeg al gauw een muts in plaats van de mijter.
Ook de kromstaf verdween.
Een lange tijd heeft deze Kerstman een lang gewaad met mantel gedragen.
James Edgar staat bekend als de eerste die zich verkleedde als Kerstman (in clownsoutfit).
Hij begon de traditie in 1890 in zijn warenhuis in Brockton, Massachusetts.


Rendieren

De Kerstman heeft volgens de meeste verhalen acht rendieren die zijn slee trekken.
Deze rendieren zijn in staat te vliegen.
De namen van de rendieren zijn gebaseerd op het boek The Night Before Christmas, dat in 1905 werd verfilmd: Dasher en Dancer, Prancer en Vixen, Comet en Cupid, en Donder (ook wel Donner) en Blitzen (was eerst Blixem).
In 1939 bedacht Robert L. May een extra rendier: Rudolph the Red-Nosed Reindeer, waarover onder andere het liedje met dezelfde titel gaat.
Deze is mede door het lied dermate bekend geworden, dat hij geregeld als negende rendier wordt toegevoegd aan de lijst.


Elfen en kabouters

De Kerstman uit de Amerikaanse cultuur heeft elfen die voor hem werken op de Noordpool.
De elfen maken en verpakken het speelgoed dat naar de kinderen gaat.
Joulutonttu is de Finse kerstelf, zie Haltija.
De Kerstman wordt in verband gebracht met kabouters, zoals de Scandinavische Nisse of Tomte.
Ook de Franse Lutin en Spaanse Duende worden in verband gebracht met de Kerstman.
Tijdens de kerstperiode brengen de Wichtelmännchen cadeautjes voor de personen die lootjes trekken.
In Griekenland komen de Kallikantzaros van 25 december tot 6 januari.
Op kerstavond wordt een zwart kruis op de deuren geschilderd als bescherming.
De wezens kunnen door deuren en schoorstenen het huis betreden en maken dan een puinhoop.
De skakantzalos, vergelijkbaar met het joelblok, wordt verbrand en Grieken verbranden ook oude schoenen (de geur hiervan zou kallikantzaros weghouden) en hangen voedsel in de schoorsteen.
De Jólasveinar uit IJsland komen ook van 25 december tot 6 januari, zie ook Grýla.
In Nederland zetten kinderen schoenen voor de open haard in de periode voor Sinterklaas, voor de Kerstman worden sokken bij de open haard opgehangen.


Woonplaats

De woonplaats van de Kerstman wordt in veel Amerikaanse vertellingen ergens op de Noordpool of in Rovaniemi in Finland gesitueerd. Volgens Denen woont Julemanden (de Kerstman) in Groenland, dat deel uitmaakt van het Deense koninkrijk.
In Rusland is er Grootvadertje Vorst (Ded Moroz), die samen met zijn kleindochter Sneeuwwitje (of Sneeuwvlokje; Snegoerotsjka) op 31 december cadeaus uitdeelt, en waarvan de woonplaats in de bossen bij Veliki Oestjoeg (Noord-Rusland) ligt.


Santa Claus

De Amerikaanse naam Santa Claus is een verbastering van de Nederlandse naam Sinterklaas.
Het is een van de Nederlandse leenwoorden die via Nieuw-Amsterdam in het Amerikaans Engels terecht gekomen zijn.
Via de Amerikanen kwam de naam Santa Claus weer naar Europa en werd daar eerst populair in Groot-Brittannië.
Later werd hij ook bekend en populair in Duitsland en de Duitstalige gebieden in Centraal-Europa, en tenslotte in Nederland.
De transformatie van Sint Nicolaas naar de commercieel aantrekkelijkere Santa Claus, die in Europa en Amerika verscheidene eeuwen kostte, heeft recent aanzienlijk rapper plaatsgevonden in de stad die het meest met de Sint verbonden is, Demre.
Deze moderne Turkse stad is gebouwd op de ruïnes van het antieke Myra.
Aangezien Sint-Nicolaas de belangrijkste Russisch-orthodoxe heilige is, trekt de stad veel Russische toeristen.
Daarom kreeg het een plechtig bronzen beeld van de heilige, dat werd gemaakt door de Russische beeldhouwer Gregory Pototsky en in 2000 werd geschonken door de Russische overheid, een prominente plaats op het plein voor de restanten van de middeleeuwse Sint Nicolaaskerk.

In februari 2005 liet burgemeester Suleyman Topcu het beeld echter plots vervangen door een vrolijk doch enigszins detonerend plastic beeld van de Kerstman.
Volgens de burgemeester zou het nieuwe beeld van Noel Baba wereldwijd een veel breder publiek aanspreken.
Protesten van de Russische overheid tegen deze degradatie hielpen slechts in beperkte mate: het originele beeld werd teruggezet op een veel minder prominente plaats dan voorheen, nabij de ingang van de overblijfselen van de Sint Nicolaaskerk.

De kolonist die veel heeft bijgedragen aan het beeld van de Kerstman als een gezellige baas met een witte baard was een Nederlandse professor die in New York ging wonen.
In 1822 beschreef hij in een gedicht aan zijn kinderen de heilige Sint-Nicolaas als een oud gezellig mannetje met een rode neus, rode wangen en een witte baard. Het jaar erna verscheen het gedicht in een Amerikaans weekblad.
Ruim 20 jaar daarna werd het gedicht herdrukt - toen met een tekening erbij van de kindervriend.
Dat was het startschot voor duizenden tekeningen van Santa Claus, zoals de Amerikanen hem noemen.


Intochten in Nederland

Hoewel de Kerstman al eeuwen bekend is in Nederland, heeft het tot 9 december 2006 geduurd dat hij z'n eerste officiële intocht maakte in Nederland.
Om precies 7 minuten voor 6 in de avond zette hij voet aan de grond in Noordwijk vlak voor Grand Hotel Huis ter Duin.
Dit heeft kunnen plaatsvinden na overleg tussen de gemeente Noordwijk en Rovaniemi (de wereldwijd erkende woonplaats van de Kerstman).


Weetjes

# In 1931 liet Coca-Cola een advertentie ontwerpen door de Zweedse kunstenaar Haddon Sundblom waarop twee kinderen flessen cola aan de Kerstman geven.
Deze en navolgende reclamecampagnes, met name die van in de jaren dertig, gaven de figuur zijn huidige grote bekendheid.

# De Kerstman heeft dezelfde vrijgevigheid als Sinterklaas, al was dit in eerste instantie meer gericht op volwassenen dan op kinderen.










<<< vorige Weekblad Archief volgende >>>