Editie 333 | Bladzijde 3 28. dec 2014 AD
<<< vorige volgende >>>


Inhoud


28 12 2014,

- Bladzijde 1
Op de voorpagina vind je Het welkomswoord en de verjaardagskalender.

- Bladzijde 2
Op de tweede pagina vind je alles over de competitie.

- Bladzijde 3
Op de derde pagina vind je "in de middeleeuwen".

- Bladzijde 4
Op de vierde pagina vind je het dankwoord.


Een blik in de middeleeuwen

Deel 13: Thomas van Aquino

Hallo iedereen,
In dit laatste deel van een blik op de middeleeuwen ga ik het hebben over de persoon waarvan ik mijn naam in het spel heb ontleed. Dus niet over de drie gezusters zoals ik in het vorige deeltje heb aangekondigd. Dit omdat ik toch wilde dat jullie toch zeker iets meer zou weten over deze middeleeuwse persoonlijkheid.
Thomas van Aquino is een Italiaanse filosoof en theoloog. Hij wordt tot de scholastici gerekend. De scholastiek wilde door middel van wetenschap God vinden. Later ontwikkelde deze filosofie zich als een echte wetenschap. Ook ging ze steeds meer betekenis geven aan het rationeel denken. Nu goed dus terug over naar Thomas van Aquino. Deze was in de tak van de scholastici een van de belangrijkste denkers van zijn tijd.
Aquino werd geboren in Roccasecca ongeveer op 28 januari 1225. Hij groeide op een vooraanstaande familie. Zijn familie wilde dat Thomas zijn intrede deed bij de orde van de benedictijnen (een kloostergroep die de leer van Sint – Benedictus volgde). Maar Thomas trad in 1244 toe in een andere kloosterorde namelijk die van de dominicanen ( Een kloosterorde die gesticht is door Dominicus Guzman ten tijde van de kruistochten). Dit was natuurlijk tegenstrijdig met de wil van de familie. Zijn broers hebben hem voor deze zaak zelfs ontvoerd en gevangen gehouden op het kasteel waar hij geboren was. In het jaar 1246 stuurde men hem naar Parijs hij werd daar leerling van een Duitse filosoof. Die filosoof heet Albertus Magnus hij volgde hem naar Keulen. Met ter tijd begon hij zelf ook les te geven in de bijbelleer. Dit gebeurde omstreeks het jaar 1252. De plaats waar Thomas dat deed was in het klooster Sint - Jacques in Parijs. Hij schreef ook enkele belangrijke werken waarover ik later wel wat meer ga zeggen. Dit waren vooral commentaren op enkele boeken van het Oude en het Nieuwe testament. Aquino kreeg samen met de theoloog Bonaventura op bevel van de toenmalige paus ( Paus Alexander IV ) in 1257 een academische graad van magister verleend door de universiteit van Parijs. Hij verbleef van 1259 tot 1265 aan het pauselijk hof in Anagni een Italiaans stadje. Na zijn verblijf in het stadje vertrok hij in het jaar 1265 naar het klooster bij Sant Sabina dat in Rome lag. Hij vervolgde in 1267 zijn reis en vertrok naar Viterbo. Viterbo was een residentie van vele pausen en hij verbleef daar ook in het pauselijk hof. Thomas van Aquino wilde terugkeren naar Parijs en hij vertrok dan ook naar de stad. Dit gebeurde ongeveer tussen het jaar 1269 en 1272. Hij had tijdens dit verblijf in de stad veel discussie met andere geleerden en filosofen. Deze discussies ging over het aristotelisme en het onderwezen in de kloosters. Na deze korte periode in Parijs verbleef hij terug in Italië. In Italië ging hij lesgeven aan de Universiteit van Napels. Wanneer zijn einde naderde kreeg hij een visioen. Wat hij tot dan toe had geschreven bezag hij vanaf dat moment als stro hij heeft sindsdien dan ook niets meer geschreven. Summa theologica een van zijn belangrijkste werken heeft hij daarom ook niet voltooid. In het jaar 1274 vertrok hij naar het concilie van Lyon. Aquino stierf echter onderweg. Dit gebeurde in de cisterciënzerabdij van Fossanova. In 1277 veroordeelde de bisschop van Parijs enkele van zijn stellingen maar dat werd later herroepen door Paus Johannes XXII. In 1323 werd Thomas van Aquino heilig verklaard. In 1267 noemde paus Pius V hem tot kerkleraar. De eerste keren dat hij gevierd werd gebeurde dat op 7 maart wat volgens de meeste bronnen zijn sterfdatum is. Na de tweede helft van de vorige eeuw viert men hem echter op 28 januari zijn geboortedag. Echter was de regel dat men heiligen vierde op de datum waarop de persoon stierf. Dit was dus bij Thomas van Aquino anders. Thomas van Aquino wordt vaak afgebeeld als dominicaan met boek en ganzenveer in de hand, met de zon, een ster of een edelesteen op de borst. De atributen die worden gebruikt om hem af te beelden zijn vaak kelk en monstrans, lelie en duif.
De geleerden van de 13de eeuw streefden naar ordening, een coherent systeem waarin temperamenten, intellectueel en moreel leven onder te brengen valt. Als beeldspraak gebruikten de cholastici uit die tijd een 13de eeuwse gotische kathedraal. Dez kathedraal was voor hen een steen waar alles een vaste plaats had. Echter verschilde Thomas gedurende zijn leven van mening en tegenover andere personen die deze leer volgden. Ondanks het vaste karakter van de leer waarin Thomas zat was er toch veel dynamiek te vinden. Hij was subliem in zijn voorstelling van ordening. Aquino ontwierp een rationeel systeem waar alles in paste en ging daarbij logisch en deductief te werk. Het werk van Thomas van Aquino gaf een beeld weer van de middeleeuwse kosmologie met haar bekende elementen. De zeven sferen, de zeven planeten, twee of drie hemelen, de vier elementen ( aarde, water, vuur en lucht. In dit systeem was ook plaats voor de cirkelvormige bewegingen die de planeten maakten. Volgens Thomas wees dit op de volmaaktheid van de planeten. De tegenstrijdige bewegingen op de onvolmaakte aarde ( aarden en water van boven naar beneden, lucht en vuur van beneden naar boven). Thomas van Aquino was het meest bekend als een theoloog met gevoel voor mysterie. Zijn werken gingen steeds om God. Alle andere dingen hadden pas een relevantie als ze betrekking hadden op God. Hij is nauwkeurig en precies in de taal die wij voor God gebruiken. Wat we nog wel kunnen zeggen en waar dat de kennis ophoudt. Hij was ook een Bijbelse theoloog en de bijbel staat centraal in alle vragen die de tekst van het boek dan ook toewerpt. Hij bestudeert deze dan ook zeer serieus. Zijn Summa Theologiae is een van zijn grootste werken en het laat zich lezen als een Bijbelse theologie.
Thomas van Aquino was de eerste theoloog die een onderscheid maakte tussen het goddelijke en het menselijke recht. Oftewel tussen de wereldlijke en de geestelijke macht. Volgens Thomas was het goddelijke recht dat op genade gebaseerd is, het menselijk recht dat uit rede voortkomt niet wegneemt. In de tijd dat Thomas leefde wilden de kerkelijke leiders van de 13de eeuw het Christelijke leven verbeteren. De benoeming van de kerkelijke posten door de wereldlijke macht moest hiertoe een halt worden geroepen. Innocentius III bevestigde de overwinning van de Kerk over de wereldlijke macht. Men ging daarop opzoekingen doen over het leven van de eerste eeuwen van de kerk. Dit was een leven in eenvoud in tegenstelling tot de priesters en bisschoppen die niet verzaakten en rijkdom en overvloed. De bedelorden die ontstonden in de 13de eeuw leverden een bijdrage aan de heropleving van de vroomheid in de steden. De middelbare scholen waren van grote betekenis voor de middeleeuwse geestelijke cultuur.
Tijdens de twaalfde eeuw was er een heropleving van de wetenschap. Op een korte tijd werden werken van Griekse en Arabische filosofen als ook wetenschappelijke werken vertaald. Men beschikte begin 13 eeuw over een klein aantal vertaalde werken van Aristotles.
De invloed die Thomas had bij het schrijven van zijn werken, was de 5 godsbewijzen. Een van die bewijzen zegt dat het bestaan van God kan bewezen worden door het concept van verandering. Er moet een oorzaak zijn voor vele veranderingen en de eerste beweger was God.

Zo dit was het laatste deel als je meer willen weten over Thomas en de rest van de Middeleeuwen dan kun je terecht op mijn site www.mijnkijkophetverleden.be


Groeten Aquino





<<< vorige Weekblad Archief volgende >>>