Inhoud
7 maart 2010,
Alweer editie 120... op naar editie 125!!!!
Een krant voor en door spelers!
- Bladzijde 1
Op de voorpagina vind je Het Onderschrift en de verjaardagskalender
- Bladzijde 2
Op de tweede pagina vind je alles over de (Gilde) Competitie, en de Troubadour
- Bladzijde 3
Op de derde pagina vind je alles over het raadsel van de week
- Bladzijde 4
Op de vierde pagina vind je Legendes en Sagen en de Kookhoek
- Bladzijde 5
Op de vijfde pagina vind je: Ome kilo's Beursbabbels
- Bladzijde 6
Op de zesde pagina vind je de producten rubriek van Niecke.
- Bladzijde 7
Op de zevende pagina vind je: Het leven in de middeleeuwen
- Bladzijde 8
Op de achtste pagina vind je: De redactie
| |
|
|
'
Dag beste lezers,
opnieuw welkom in de productenrubriek van Niecke.
Deze week bespreken we de kippen.
Kapi-regnum
Kippen worden gekweekt in de veeboerderij met 20 emmers water en 5 zakken graan.
Je kan deze verkopen op de boerenmarkt en onderzoeken in de boerderij van de Meesterfokker.
Om extra statuspunten te verzamelen kan je de kippen leveren aan het Ziekenhuis.
Oorsprong
Een van de waarschijnlijke voorouders van de kip is het Bankivahoen, of rode kamhoen of boshoen, een in het wild levende hoenderachtige uit het geslacht Gallus die voorkomt in Zuidoost-Azië. De wetenschappelijke/Latijnse naam voor deze vogel is Gallus gallus. Het Bankivahoen is niet groot, ongeveer zo groot als de gemiddelde krielkip. Deze vogel komt in India en Zuidoost-Azië nog steeds in het wild voor. De hen legt zo'n twaalf eieren per jaar.
Waarschijnlijk is de kip uit het Bankivahoen gedomesticeerd, maar de invloed van eventuele andere, in het wild levende hoenderachtigen kan niet geheel worden uitgesloten. Het is inmiddels wel duidelijk dat het Bankivahoen de belangrijkste voorouder is. Hoe en wanneer het domesticatieproces precies is verlopen, is ook niet geheel bekend. Wel weten we dat in 3200 v.Chr. huishoenders werden gehouden in Azië, vooral in India. In een reisverslag van Marco Polo werd bijvoorbeeld melding gemaakt van een gedomesticeerd zwarthuidig Zijdehoen. Ook zijn er aanwijzingen dat de Egyptenaren en Chinezen reeds kippen hielden vanaf het jaar 1400 v.Chr. In het oude Sumer noemde men het de vogel uit Meluhha. De eerste gedomesticeerde kippen kwamen rond het jaar 700 v.Chr. in Zuid-Europa terecht. Tegenwoordig komen kippen vrijwel overal ter wereld voor.
Kip als exoot
In onder meer Nederland komt de kip voor als exoot. Het gaat hierbij om kippen uit gevangenschap die zijn verwilderd. Onder bepaalde omstandigheden bv. door bijvoederen worden het er zoveel dat ze gevaar voor het verkeer kunnen opleveren.
Anatomie en gedrag
Een kip kan goed hard voedsel zoals maïskorrels eten. Wat ze oppikt komt eerst in de krop terecht. Het wordt daar met speeksel geweekt. Daarna zijn er twee magen die meehelpen om het voer fijn te krijgen. De kliermaag voegt maagsappen toe voor de verdere vertering. De spiermaag kneedt het voer en maalt het fijn met behulp van kleine steentjes die de kip oppikt. Daarom is het van belang bij kippen die op een beperkte ruimte leven om grit tot hun beschikking te stellen. Daarna wordt het voer verder verwerkt in de dunne darm. De reststoffen verlaten het lichaam via de endeldarm en de cloaca. Een kip heeft twee blindedarmen. Ze helpen bij de vertering van ruwvezels en onttrekken vocht aan de voedselmassa. Kippen hebben de neiging om naar rode voorwerpen te pikken, wat opmerkelijk is omdat hun kam en lellen zelf rood zijn. Wanneer een kip eenmaal bloedt door het pikken, kan het hierdoor gebeuren dat kippen elkaar uiteindelijk doodpikken. De kip heeft een intern kompas, dat gesitueerd lijkt in de ogen, waarmee ze zich kan oriënteren op het aardmagnetisch veld.
De kip kan haar kop heel ver in alle richtingen draaien. Dat komt door de veertien halswervels. De mens heeft er maar zeven. De kip kijkt niet ver. Wat meer dan vijftig meter verderop gebeurt, kan ze niet zien. Een kip heeft geen oorschelp. Wat op meer dan vijftig meter afstand gebeurt, hoort ze niet. Een kip ziet kleuren ook anders. Voor een kip is roodgeel de helderste kleur. Daarna volgt geel. Overigens heeft de kip wel oorlellen. Meestal legt een kip met witte lellen witte eieren en één met roze lellen bruine. De huid op de poten van de kip bestaat uit schubben, zoals bij reptielen. Reptielen hebben echter schubben op hun hele lichaam. Kippen hebben drie voortenen en een achterteen, behalve het zijdehoen en de houdan, die een extra teen hebben. Kippen hebben ook scherpe nagels om goed mee te kunnen graven en scharrelen.
Hiërarchie en intelligentie
In de groep heerst duidelijk een hiërarchie. Die rangorde wordt ook wel de pikorde genoemd. De plaats die een kip heeft in de pikorde bepaalt wie eten mag, en ook wanneer elke kip mag eten. In een grote groep kippen, of toom zoals dat ook wordt genoemd, kan een kip meer dan 100 soortgenoten herkennen, en weten ze ook de positie die elke kip op 'de ladder' inneemt. Kippen hebben een zeer ingewikkelde hiërarchie en gaan dus ook op een zeer exacte manier met elkaar om. Wetenschappers hebben vastgesteld dat kippen daardoor dus een echte cultuur hebben, net als bij mensen. Kippen zijn heel slimme dieren, en dat moet ook als ze van 100 andere soortgenoten hun posities kunnen onthouden. Kippen kunnen zelfs 'oorzaak en gevolg' relaties begrijpen, en ze zijn zich er ook van bewust. Hun verstandelijke vermogens zijn veel groter dan die van jonge kinderen, want kippen zijn er zich van bewust dat objecten bestaan, zelfs als objecten voor hen verborgen worden gehouden. Dit zijn allemaal dingen die jonge kinderen niet kunnen. Kippen zijn ook tot zelfcontrole of zelfbeheersing in staat, en dat was eerder alleen aangetoond bij mensen en andere mensapen. Dit zijn bewijzen van een goed geheugen en ingewikkelde structuren in de sociale omgang, en dit is te vergelijken met de intelligentie van zoogdieren.
Communicatie
Net zoals bij mensen en vele andere dieren communiceren kippen door middel van spraak, met hun stembanden. De 'kippentaal' is uitgebreider dan de meeste mensen denken. Kippen hebben ruim 30 tot 40 verschillende kippenwoordjes, die allemaal verschillende betekenissen hebben. 'Praten' of tokkelen, zoals veel mensen het noemen, gebeurt zelfs al voor dat de kip geboren wordt. Een moederkloek ook moederkip genoemd geeft haar kennis door aan haar kuikens, en dat gebeurt zelfs al terwijl de jongen nog in het ei zitten. De kuikens antwoorden terug door gepiep dwars door het eierschaal heen. Studies hebben vastgesteld dat er verschillende kippen verschillende waarschuwingen/oproepen maken, zo hebben kippen een luchtalarm, als er een roofvogel in de lucht vliegt dan maken ze een soort piepend en krakend geluid, en bij gevaar aan de grond maakt een kip een paniekerig kakelend geluid, en als een kip voedsel vind dan maakt een tck tck tck achtig geluid, en het is een boodschap aan de anderen van dat hij eten heeft gevonden en je kan het ook als een soort "hoera" vergelijken.
Leeftijd
De maximale leeftijd van een kip is afhankelijk van het ras. De 'gewone' bruine industrie-kippen, de hybriden, worden vaak niet ouder dan een jaar of 3. Maar sommige rassen kunnen wel 20 jaar oud worden. Verder spelen ook de levensomstandigheden van de kip een belangrijke rol. Gemiddeld worden de meeste rassen niet ouder dan 10 jaar.
Haan
Mannelijke kippen worden haan genoemd. Zij onderscheiden zich van de hennen doordat ze meestal groter zijn, een staart met langere en meestal sikkelvormige veren hebben, bij gekleurde rassen meer kleuren veren hebben dan de hen, een grotere kam op het hoofd hebben en grotere sporen aan de poten hebben. Een gecastreerde haan is een kapoen. Ook het gedrag van een haan is anders dan dat van een hen.
Hen
Een vrouwelijke kip wordt een hen genoemd. Wanneer hennen 5 tot 6 maanden oud zijn, kunnen ze eieren leggen. Het maximaal aantal eieren dat de hen kan leggen is gelijk aan het aantal eicellen dat bij de geboorte in de eierstok zit.
De hen heeft, in tegenstelling tot de meeste dieren, slechts één werkende eierstok, de linker, die in de lichaamsholte vlakbij de ruggengraat zit. Wanneer de hen voor de eerste keer een ei moet leggen, worden kam en lellen wat roder van kleur. Vaak gaat de hen geluiden maken die doen denken aan binnensmonds mompelen.
Voortplanting
Een haan die met een hen wil paren, pakt eerst met zijn snavel een pluk veren achter haar kop, zodat zij niet kan weglopen. Dan duwt hij zijn cloaca tegen de cloaca van de hen aan. De haan drukt dan zijn penis iets naar buiten en spuit de zaadcellen in de hen. Die bevruchten dan de eicellen in de eileider. De cloaca is een opening onder in de buik van een kip. Nadat de kip het bevruchte ei heeft gelegd, kan het ei op twee verschillende manieren worden uitgebroed. Een broedse hen kan dit doen, of men kan de eieren in een broedmachine uitbroeden. Na ongeveer 21 dagen zullen de eieren uitkomen. Kuikens die met de broedmachine zijn uitgebroed hebben veel meer aandacht nodig dan kuikens die door een hen zijn uitgebroed. In het laatste geval hoeft men in principe alleen maar voor eten en drinken te zorgen. Heeft men kuikens uitgebroed met een broedmachine, dan zal men de kuikens warm moeten houden met een warmtelamp of -plaat.
Broeden
Het kan voorkomen dat een hen broeds wordt. Niet alle hennen worden broeds, maar als het gebeurt, gebeurt dit doorgaans in het voorjaar. De kip trekt zich dan terug op de plaats waar zij de eieren heeft gelegd en broedt ze uit. Dit duurt 21 dagen. Gedurende deze periode eet en drinkt de hen niet veel. Ook produceert ze minder ontlasting, zo blijft het nest schoner.
Tijdens de broed periode stopt de kip met het leggen van eieren. Een broedse hen maakt typische geluiden, het zogenoemde klokken en verlaat het nest zelden om te drinken, te eten of een stofbad te nemen. Ze houdt de eieren op een constante temperatuur en keert de eieren op bepaalde tijdstippen.
Als er geen eieren uitkomen, verlaat de broedse kip het nest meestal na verloop van tijd. Er zijn echter ook gevallen bekend waarbij de kip zich letterlijk dood broedt.
Kuiken
Een ongetraind mens kan aan de buitenkant van het kuiken moeilijk tot niet zien of het een vrouwelijk of een mannelijk kuiken betreft. Bij sommige rassen is het onderscheid te maken aan de hand van de kleur van het kuiken, bij andere rassen is het mannelijke kuiken groter dan het vrouwelijke.
Kuikens kunnen nadat ze uit het ei gekropen zijn meteen lopen, eten en piepen. Ze zullen de eerste dagen vooral doorbrengen in het zachte, warme dons van de moederkloek daarna zullen ze meer zelfstandig op stap gaan. Als de jongen ver afdwalen worden ze door middel van geluiden door de kloek teruggeroepen.
Aanvankelijk bestaat de vacht van een kuiken uitsluitend uit dons, maar al na enkele dagen verschijnen de eerste veertjes.
Kip in de taal
een lekker kippie: een aantrekkelijke vrouw of aantrekkelijk meisje
er als de kippen bij zijn: er snel bij zijn om ergens een voordeel uit te behalen
met de kippen op stok gaan: vroeg gaan slapen
kippenborst: een borst waarvan het borstbeen sterk naar voren steekt; ook: spotnaam voor een nauwelijks gespierde borstkas
kippenvel: huid waarbij de haren door de kou overeind staan, zodat de huid eruit ziet als die van een pas geplukte kip
praten als een kip zonder kop: veel praten, maar weinig zinvols vertellen
kip, ik heb je: het was lastig, maar het is gelukt
de kip met de gouden eieren slachten: iets wat goed rendeert voor de korte termijn verkopen
er is geen kip te zien: er is niemand te zien.
zich kiplekker voelen: zich erg lekker voelen
hanengedrag: gedrag als van een macho
zijn haan koning laten kraaien: de baas spelen
daar kraait geen haan naar: er is niemand die er iets om zal geven
haantje de voorste zijn: vaak vooraan staan
de haan kraait koning als zijn hen er niet is: de man is baas in huis als de vrouw even weg is
met de hennen op het rek en met de haan er weer af: 's avonds vroeg naar bed en er 's morgens er weer op tijd uit
hij heeft het zo druk als de kippen vóór Pasen: hij heeft het buitengewoon druk.
als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen: als een sluw persoon mooie praatjes verkoopt, voert hij wat in zijn schild
een kale kip kun je niet plukken: van een arm persoon kan je geen geld krijgen
|
|
|