Inhoud
30 juni 2010,
Alweer editie 132... op naar editie 150!!!!
Een krant voor en door spelers!
- Bladzijde 1
Op de voorpagina vind je Het Onderschrift en de verjaardagskalender
- Bladzijde 2
Op de tweede pagina vind je alles over de (Gilde) Competitie, en de winnaars van het raadsel van vorige week!
- Bladzijde 3
Op de derde pagina vind je:Ome kilo's Beursbabbels
- Bladzijde 4
Op de vierde pagina vind je het interview.
- Bladzijde 5
Op de vijfde pagina vind je: De producten rubriek van Niecke
| |
|
|
'
Welkom terug in de productenrubriek van Niecke.
Deze week bespreken we 2 items.
We bespreken de mosselen en de mosselkettingen.
Deze items zijn op kapi-regnum ook aan elkaar gelinkt dus gieten we beide in één rubriek.
Kapi-regnum
Mosselen worden geplukt in de vissershaven .
Om deze te plukken heb je 0.1 boten en 0.1 werktuigen nodig.
Mosselen zijn tussenproducten.
Deze worden op Kapi-Regnum enkel gebruikt om mosselkettingen te maken.
Het onderzoek gebeurd in de Boerderij van de Meesterfokker.
Ook met mosselen kan je geen extra statuspunten binnenhalen.
Algemeen
De mossel (Mytilus edulis) is een in zee levend tweekleppig weekdier.
De soort wordt ook wel 'gewone' of 'eetbare mossel' genoemd.
Beschrijving
De mossel heeft een langwerpig asymmetrisch driehoekige, betrekkelijk dunschalige maar stevige schelp.
Er is een zeer onopvallend slot, bestaande uit enkele zeer kleine tandjes.
De umbo ligt geheel bij de voorkant die spits is, de achterkant is afgerond.
De buitenkant van de schelp heeft een paarsblauwe kleur.
Lichtere kleuren, geelbruin tot groen komen ook voor.
In dat geval zijn vaak stralende blauwe tot donkerpaarse lijnen aanwezig.
Schelpen van jonge dieren zijn geelachtig en licht doorzichtig.
De 'huid' van de schelp (het periostracum) is zwart bij volwassen dieren.
De binnenzijde van de schelp is vanuit de bovenzijde van de schelp (de umbo) tot aan de mantellijn vaak bekleed met parelmoer.
Tussen de mantellijn en de schelprand is de schelp paars gekleurd (of een beetje blauw).
Kenmerken van het dier
Echte ademhalingsbuizen ontbreken, er is wel een in- en een uitstroomopening.
De voetklier scheidt een uit eiwitten bestaande kleverige substantie af.
Buiten de schelp verhardt deze substantie tot draden (byssusdraden) die zich aan het substraat hechten.
Deze byssusdraden zijn taai en elastisch en hebben een zeer hoge sterkte waardoor de schelp stevig verankerd wordt.
Voortplanting
Zoals de meeste tweekleppigen vindt de voortplanting buiten de dieren in het zeewater plaats. Min of meer gelijktijdig worden miljoenen eitjes en zaadcellen van vele volwassen dieren het water in gespoten. In het zeewater vindt de bevruchting plaats. Er ontstaat dan een larve met een planktonische levenswijze. De larvale dieren kunnen wel enigszins op eigen kracht door het water zwemmen, maar deze beweging is slechts van ondergeschikt belang. De larve gaat waar de zeestroming het dier heen voert, zoals dat met al het plankton het geval is. Na ongeveer één maand wordt de larvale schelp gevormd, die gedurende enige tijd verder aangroeit. De larvale schelp ziet er nog niet zo uit als die van de volwassen mossel. Na verloop van tijd wordt de schelp te zwaar voor een zwevende levenswijze en zakt het 'broed' naar de zeebodem. Deze 'broedval' is een kritieke fase want het dier is afhankelijk van de geschiktheid van de plaats om zich met byssusdraden (de baard van een mossel) vast te kunnen hechten. Daarvoor leent een vaste ondergrond zich het best. Aangezien het dier nog maar 1,5 à 2 mm groot is, is de speelruimte niet groot: lange afstanden om een geschikte plaats op te zoeken kunnen niet worden afgelegd. De fase is verder kritiek omdat ook op de zeebodem veel predatoren aanwezig zijn. Slechts een gering deel van de oorspronkelijke larvenpopulatie komt terecht op een geschikte plek en overleeft de eerste periode. Mosselen van ongeveer 1 centimeter noemt men mosselzaad. Wanneer de mosselen circa vier tot vijf centimeter groot zijn, worden ze halfwasmosselen genoemd. Na ongeveer twee jaar zijn de mosselen zes tot zeven centimeter groot en geschikt als consumptiemossel.
Habitat en leefwijze
De mossel leeft op een vast substraat omdat hij aanhechting voor de byssusdraden nodig heeft. Het substraat kan bestaan uit een stenen ondergrond, maar oude veenbanken en oude verharde kleibodems die op de zeebodem aanwezig kunnen zijn, voldoen ook. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van andere organismen met een hard skelet, zoals bijvoorbeeld grote schelpen. Dat kunnen ook soortgenoten zijn. Door zijn stevige verankering door middel van de byssusdraden zijn mossels in staat zich in zeer onrustig water te handhaven. De gestroomlijnde schelp helpt daarbij omdat het water er gemakkelijk langs stroomt en dus weinig grip op de schelp kan krijgen. Omdat het dier een weinig mobiele levenswijze heeft, is het niet in staat om zich tegen sedimentatie van zand en slib boven op de schelp te verweren door zich te verplaatsen. Daarom is een vestiging in onrustig water ook gunstig omdat daarmee het substraat vrij van sediment gehouden wordt. Toch komt de mossel ook in zeer rustig water voor. Dergelijke biotopen moeten dan wel een heel geringe of liefst geheel afwezige sedimentatie hebben. Een optimaal habitat vormt de getijdenzone. De soort is in grote hoeveelheden, vaak dicht op elkaar, te vinden op rotskusten. Ook kunstmatige rotskusten, door mensen aangelegde dijken, vormen een goede habitat. Een plek waar mossels vaak voorkomen is de omgeving van de laagwaterlijn in een waddengebied. Op deze plaats kunnen zich mosselbanken vormen. Dit kunnen enorme opeenhopingen van levende en dode mossels zijn. De schelpen vormen het harde substraat voor jonge mossels en op deze wijze kan zich een rifachtige structuur, een mosselbank vormen. Door de grote hoeveelheden pseudofaeces wordt zeer veel slib door de mossels zelf in en rond de mosselbank afgezet. De mossels zelf zijn met byssusdraden aan elkaar vastgehecht. Op deze wijze kan inderdaad een verschillende decimeters boven het wad uitstekend stabiel mossel'rif' gevormd worden.
Een mossel kan bij eb ongeveer 6 uur boven water blijven. Veel langer wordt niet verdragen, dan treedt sterfte op. Tijdens de emersieperiode wordt de schelp met behulp van de sluitspier gesloten gehouden om uitdroging te voorkomen. Bij vloed staat de mossel onder water, de sluitspier ontspant en de kleppen openen zich waardoor voedsel uit het water kan worden gefilterd. Een mossel kan vijftien jaar oud worden.
Voeding
De mossel is een filteraar. Het enige wat hij hoeft te doen is zijn 'huisje' te openen. Door de instroom opening wordt water naar binnen gezogen en door de uitstroom opening spuit het dier het water weer naar buiten. Ondertussen komt het water voorbij een rij kieuwen. Deze halen uit het voorbijstromende water zuurstof en voedsel. Het water wordt door ciliën (beweeglijke trilharen) op de kieuwen voortgeduwd. Deze ciliën nemen het voedsel op en verplaatsen het naar een slijmlaag, die dan de voedseldeeltjes naar de maag brengt. Het voedsel van de mossel bestaat voornamelijk uit plankton. Andere zwevende stof, zoals slib en dergelijke wordt eveneens uit het water gefilterd.
Verteerd en onverteerbaar materiaal wordt in pakketjes, de zogenaamde pseudofaeces uitgeworpen. Op deze wijze kunnen enorme hoeveelheden slib door mossels uit het water worden gehaald en vastgelegd. Mossels kunnen door het opnemen van giftige stoffen of algen die giftige verbindingen produceren, zelf ook giftig worden. Hier hebben ze zelf tot op zekere hoogte geen last van, maar consumptie door dieren (inclusief de mens) die hoger in de voedselketen staan kunnen door het cumulatieve effect wel schade ondervinden.
Natuurlijke Vijanden
De belangrijkste natuurlijke vijanden van de mossel zijn waadvogels, zoals de zwart met wit gekleurde scholekster, de eidereend en de zee-eend. Bij laag water zoekt de scholekster de mossels op en verbrijzelt ze of wrikt ze met haar snavel open. Daarnaast zijn zeesterren ondanks hun slome beweging geduchte roofdieren. Een zeester kruipt op de mossel en trekt met zijn armen de twee schelpdelen van elkaar. De armen van de zeester zijn voorzien van vele kleine zuignapjes aan de onderzijde. Deze worden vastgezogen aan de schelpen van de mossel en leveren zo een trekkracht op de schelp. De zeester hoeft verder geen inspanning te leveren aangezien de zuignapjes een constante kracht uitoefenen. Zoals elk schelpdier moet de mossel om de schelp dicht te krijgen zijn sluitspier gebruiken. Het dichthouden van een schelp kost dus ook zonder een aanval van een zeester al energie. Als daar de trekkracht van de zeester bovenop komt, raakt de mossel dan ook betrekkelijk snel moe. Zodra de mossel de schelp iets opent, spuit de zeester maagzuur naar binnen. De Mossel trekt zijn schelp weer dicht en wordt nu al deels verteerd door de zure sappen van de zeester. Het duurt dan niet lang meer voordat de Mossel sterft, en de schelpdelen zich weer openen. Een derde vijand van de Mossel is de vleesetende slak, zoals onder andere de Tepelhoorn. De Tepelhoorn boort een gaatje in de schelp met zijn rasptong of radula, die bezet is met tandjes. Daarna wordt de inhoud door het gaatje leeggezogen en blijft de mosselschelp leeg achter.
Een nieuwe bedreiging is de Japanse oester; deze exoot maakt gebruik van hetzelfde substraat als de mossel maar filtert bovendien de mossellarven uit het water.
De mens is een heel grote en gevaarlijke vijand van de mossel, omdat buitenproportionele vangst schade toebrengt aan de populaties. Dit speelt minder mee bij mosselculturen.
Voorkomen
De mossel is één van de algemeenste diersoorten aan de Nederlandse en Belgische kust. In Nederland komen kweekmosselen o.a. voor in twee gebieden: de Oosterschelde en de Waddenzee. Maar ook aan de Hondsbossche Zeewering, de pieren van IJmuiden, Hoek van Holland en verder op de basalten zeeweringen langs de kust. De vishandel spreekt in de beide eerste gevallen van 'Zeeuwse mosselen' omdat alle Nederlandse mosselen voor consumptie in de Oosterschelde verwaterd worden. Verwateren betekent: zandvrij gespoeld. Door vervuiling van randzeeën als de Noordzee is de natuurlijke populatie de afgelopen honderd jaar met ca 70% afgenomen.
Fossiel voorkomen
In het Noordzeegebied is de mossel sinds het Boven Plioceen bekend. Overigens behoort een groot deel van de oudere fossielen (Plioceen en Onder Pleistoceen) tot Mytilus trossulus. Dit is een verwante soort met een huidige verspreiding die Noordelijker is dan die van de gewone mossel.
Herkomst
De mossel behoort met een aantal andere weekdieren tot een groep van soorten die een oorsprong in de Grote Oceaan hebben. Er wordt aangenomen dat deze soorten vanaf het vroeg Plioceen via de Beringstraat naar de Atlantische Oceaan zijn gemigreerd. De mossel behoort tot de middengroep van gearriveerde soorten. Tot deze zogenaamde 'Pacifische groep' behoren onder andere ook de strandgaper, de uitgestorven Acila cobboldiae, het nonnetje, de wulk, alikruik en purperslak.
Mosselen met friet
Mossels zijn als 'zeevrucht' een bekend ingrediënt, ze bevatten eiwitten, mineralen, vitaminen, fosfor, ijzer, jodium en seleen. Met 1% is het vetgehalte te verwaarlozen. Honderd gram gekookt mosselvlees levert 70 kcal. Voor consumptie onderscheidt men vijf grootteklassen, aflopend van groot naar klein zijn dat: Goudmerk, Jumbo, Imperiaal, Super en Extra.
Het mosselseizoen loopt van half juli tot half april, dus niet alleen tijdens maanden met een r zoals vroeger wel beweerd werd. Ook buiten het mosselseizoen zijn mosselen te koop, dit zijn echter diepgevroren of geïmporteerde mosselen. De Nederlandse mosselproductie zat in 2009 rond de 70.000 ton.
In België worden mossels doorgaans met frieten gegeten, in Nederland kiest men meestal voor mosselen met brood en sauzen of met friet. Het plaatsje Philippine in Zeeuws-Vlaanderen is een geliefde plek voor mosseleters. Er staat een aantal mosselrestaurants en zelfs een (druipend) mosselmonument. De tot voor kort enige mosselveiling van Europa staat in Yerseke, recent wordt de Vlaamse mossel uit hangmosselcultuur in Oostende geveild. De met name in België en Nederland populaire Zeeuwse mossel wordt grotendeels verhandeld in Yerseke.
Sommige mensen zijn overgevoelig voor de eiwitten van de mossel, wat kan leiden tot huidirritatie en misselijkheid. Mensen met een lichte allergie voor mosselen zullen daar alleen last van hebben bij het begin van het seizoen, later in het seizoen loopt het eiwitpercentage terug. Er wordt nogal eens gezegd dat het niet verstandig is om mosselen te eten tijdens de zwangerschap. Dat is achterhaald, in het verleden konden mosselen minder goed bewaard worden omdat de koeling slechter was. Hierdoor waren mosselen vatbaar voor salmonellabesmetting. Met de huidige koeltechniek is dat niet meer het geval en kunnen mosselen ook tijdens een zwangerschap veilig gegeten worden.
Tip
Vooral aan het begin van het mosselseizoen, juli/augustus, bevatten mosselen heel veel eiwitten en dan kunnen er wel eens allergische reacties optreden. Een glas melk drinken achteraf kan helpen zo niet is geen (eerste) mosselen eten het enige alternatief.
Mosselkettingen
Mosselketting zijn sieraden die je niet zo vaak tegen komt.
Door upjers werden dit aanzien als een creatieve manier om in het spel verder iets te produceren met de mosselen.
Kapi-Regnum
In de edelsmederij kan je met 10 mosselen, 0.1 ons goud en 1 werktuigen een mooie mosselketting smeden.
Het onderzoek gebeurd in de Vesting van de Meestersmid.
Mosselkettingen kunnen ook niet helpen bij het behalen van extra statuspunten.
Mosselketting als sierraard
Mosselkettingen worden vaak gemaakt met de lege en schoongemaakte schelpjes van jonge mosselen.
Heel vaak worden deze schelpen op het strand geraapt.
Je ziet ook vaak een combinatie van mosselschelpen en andere schelpen om een mooi contrast te verkrijgen.
De schelpen worden voor het eindgebruik ook ondergedompeld in een laklaag.
Deze laag helpt niet alleen om een mooie glans te bekomen, deze dient ook als bescherming voor de scherpe randen.
|
|
|