Iedereen schijnt langzamerhand weer terug te komen van vakantie. Zo ook uw Troubadour die het helaas door privéomstandigheden moest laten afweten op Kapi en de Kapi-krant.
Gelukkig hebben de meeste Kapilanders zich goed vermaakt in binnen- en buitenland. En ook in Kapi-Regnum was veel te beleven. De competities voor de thuisblijvers onder jullie en veel drankgelag, kamperen en veel volksdansen voor hen die graag met hun kapi-babies en kapi-huisdieren met paard en wagen er op uit trokken.
Persoonlijk schrijf ik nu via het perkament dat Perkamentus mij heeft geschonken en de postduiven van de redactie; waarvoor dank natuurlijk.
'Wats geburt dan?', vragen jullie je af. Daar kan ik helaas niet op ingaan op dit moment, maar droevig was het wel natuurlijk. Maar geen nood; alles komt op het eind altijd weer goed, zoals in iedere Disney tekenfilm, toch?
Anyways. Ik ben er soms ook op uit getrokken. Heerlijk de natuur in. Vooral in het Amsterdamse Bos kon mij bekoren met de oude boeken over Tijl Uilenspiegel; die in Vlaanderen legendarisch werd als de held in Charles de Costers roman. Volgens de legende was Uilenspiegel een deugniet die vrij als een vogel in de zestiende eeuw door de Nederlanden en Duitsland (daar bekend als Till Eulenspiegel) trok en iedereen voor de gek hield met zijn streken.
Hoewel Charles de Coster de in het Nederlandse taalgebied bekendste versie van het Uilenspiegel-personage heeft nagelaten, is Tijl toch geen vrucht van zijn verbeelding.
De eerste verhalen over Tijl Uilenspiegel verschenen rond 1500 in Duitsland. Herman Bote, stadsklerk van Brunswijk, schreef een aantal grappige anekdotes over een personage genaamd "Dyl Ulenspeghel". Deze middeleeuwse Uilenspiegel verschilt op veel punten van de latere negentiende-eeuwse roman: de politieke en maatschappijkritische dimensie ontbreekt en de humor is veel platvloerser, op het vulgaire af. Zijn naam verklaart zijn talent mensen voor de gek te houden. De uil was toen nog een symbool van domheid (vandaar dat er op schilderijen van Jheronimus Bosch bij domme personages vaak een uil te zien is, vergelijk ook het woord 'uilskuiken' en de Vlaamse uitdrukking "'t is nogal een uil." ('t is nogal een domkop)). De spiegel fungeert als ding waarin mensen zich zien zoals ze zijn: "zo dom als een uil". De schalkse Tijl laat de mensen zien zoals ze zijn, zonder enige schroom. Vandaar zijn naam, die hij zelf in de eerste pagina's van het boek verklaart: "Ik ben ulieden spiegel," Ulen-spiegel.
Het boek vormde de basis voor vele volksverhalen uit de zestiende eeuw over hetzelfde personage.
In de Nederlanden werd tussen 1525 en 1547 in Antwerpen door Michiel van Hoochstraten het eerste boek over Tijl Uilenspiegel gedrukt . De volledige titel luidde: "Ulenspieghel, Van Ulenspieghels leven ende schimpelijcke wercken, en de wonderlijcke avontueren die hij hadde want hij en liet hem geen boeverie verdrieten".
De bekendste versie van het verhaal echter is die van de (Franstalige) Belgische auteur Charles de Coster: "La Légende et les Aventures héroïques, joyeuses et glorieuses d'Ulenspiegel et de Lamme Goedzak au pays de Flandres et ailleurs" (1867). De Coster laat Tijl geboren worden in het West-Vlaamse Damme (de eerste zin van het boek luidt: "Toen de meimaand de bloemen van de meidoorn deed ontluiken, werd Uilenspiegel, de zoon van Klaas, in Damme geboren"). Tijl ziet het levenslicht in 1527, op dezelfde dag als Filips II.
De Tijl Uilenspiegel van De Coster is meer dan een luchthartige vagebond en kwajongen: hij is een Vlaamse vrijheidsstrijder die aan de zijde van de Geuzen tegen de Spaanse overheersing vecht. Sindsdien wordt Uilenspiegel met Vlaanderen geassocieerd, hoewel de oorspronkelijke, middeleeuwse Uilenspiegel deze patriottische dimensie niet bezat. De eerste Nederlandse vertaling van De Costers bewerking verscheen in 1896.
Lord Drink a lot
|
